Sabit ve kullanımdaki varlıkların aşınma ve yıpranmasına amortisman denir. Bir şirket bir varlığı bir yıldan fazla kullandığında, yıprandıkça, eskidikçe veya değer kaybettikçe değer kaybeder. Bu işlemde kaybedilen malların parasal değeri işletme tarafından gider olarak muhasebeleştirilebilir. Amortismana tabi varlıklar belirli düzenlemelere göre listelenir ve o gayrimenkulün amortismana tabi tutulabilmesi için belirli koşulları karşılaması gerekir. 3 farklı amortisman türü vardır:
- Normal amortisman: Eşit tutar amortismanı olarak da bilinen bu amortisman türünde, amortisman mal miktarına sabit bir tutar eklenerek hesaplanır veya varlığın ömrüne bölünür, ayrıca Hazine Bakanlığı tarafından belirlenen orandır.
- Azalan bakiye yöntemi: Bu yöntemde ilk yıl malın alış değeri üzerinden amortisman, sonraki yıllar net muhasebe yöntemi ile amortisman hesaplanır.
- Fevkalade amortisman: Bu tür amortismanda yangın, deprem, sel gibi olağandışı durumlarla karşı karşıya kalan şirketler, gerekli formları talep ederek varlıklarının belirli bir kısmını amortismana tabi tutabilirler.
Amortisman ayrılması için bazı şartlar aranır. Birincisi, taşınmazın bir yıldan fazla bir süredir kullanılıyor olması şartıdır. Raf ömrü dolan ürünler normal aşınma ve yıpranmaya tabidir. Değerleme tarihinde stokta ve kullanıma hazır olmalıdır.
Amortisman Ayırma Yöntemi Nedir?
Sıklıkla kullanılan iki yöntem vardır. Bu yöntemler;
- Normal Amortisman Yöntemi
- Azalan Bakiye Yöntemi
- Fevkalade Amortisman Yöntemi
Amortisman giderini doğrudan hesaplama ve amortisman oranını bulma olmak üzere iki farklı yöntem vardır. Amortisman doğrudan hesaplanırsa, varlığın ekonomik ömrü varlığın, tesisin ve ekipmanın maliyetine bölünür.
Amortisman Koşulları Nedir?
Amortisman koşulları aşağıdaki gibidir;
- Mallar, bir yıldan fazla süreyle iş için kullanılabilir olmalıdır.
- Mallar, zamanla aşınmaya, yıpranmaya veya bozulmaya maruz kalan bir yapıya sahip olmalıdır.
- Denetim gününde stokta ve kullanıma hazır olmalıdır.
- Ekonomik varlıkların değeri 2021 yılı için öngörülen amortisman tavanını aşmalıdır.
Beklenmeyen amortisman yöntemi: Varlığın sabit değerinin kısmen kaybolması veya yangın, deprem, sel ve benzeri aşırı doğal afetler nedeniyle bu yöntem uygulanır. Böyle bir durumla karşılaşan şirketler, yetkili merci ile iletişime geçerek varlıklarının kısmi amortismana tabi tutulmasını talep edebilir. Amortisman, yani amortisman, bir işletme tarafından kullanılmak üzere satın alınan varlıkların aşınması ve yıpranması gibi durumlarda gösterilebilecek bir giderin parçasıdır.
Çoğu şirket, bir yıldan uzun süredir satın alınan ürünleri kullanır. Zamanla birçok emtia yapısı gereği deforme olmaya başlar, bu kalemlerin ekonomik değeri giderek azalır.
Bu Yazıda İlginizi Çekebilir: Emla Krem Nasıl Kullanılır?