Avrupa ülkelerinde ve Amerika’da görülmeye başlayan maymun çiçeği virüsü, dünyada yeni bir salgın korkusuna neden oldu. Peki maymun çiçeği virüsü nedir? Ölümcül bir virüs mü? Endişelere neden olan yeni virüsle ilgili tüm detaylara resmi açıklamalar üzerinden bakalım.
2019 yılının sonunda başlayan koronavirüs salgınından sonra dünya yeni yeni toparlanmaya başlarken, son dönemde birçok ülkeden farklı bir salgın haberi geldi. Portekiz, İspanya ve İngiltere gibi. Avrupa ve Avrupa’ya yakın ülkeler, en çok Afrika kıtasında görülen ‘maymun çiçeği’ virüsünü kendi ülkelerinde bildirdi.
Söz konusu virüs dünyada yeni bir korku yarattı. Peki ya tüm dünyanın gözüne giren ve aynı adı taşıyan maymun çiçeği virüsüne ne demeli? Maymun çiçeği hastalığı nedir? Bu virüs insanlara nasıl bulaşır? Hangi belirtilere neden olur? Şimdiye kadar Amerika ve Avrupa’da görülen virüse gelin yakından bakalım.
İçindekiler
Maymun çiçeği virüsü nedir?
Monkeypox virüsü ilk olarak 1958’de araştırma için bir arada tutulan maymun kolonilerinde görüldü. İlk insan maymun çiçeği vakası 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde kaydedildi. O zamandan beri virüs kitlesel olarak Orta ve Batı Afrika ülkelerinde görüldü.
Maymun çiçeği virüsünün Afrika dışında ortaya çıkması, uluslararası seyahatler ve ihraç edilen hayvanlardan kaynaklanıyordu. Bugüne kadar, Amerika Birleşik Devletleri, İsrail, Singapur ve Birleşik Krallık gibi eyaletlerde bu virüs bildirilmiştir. Ama bunlar bir salgına dönüşmedi.
Son yazımız ilginizi çekebilir: ”Metaverse’de Evlilik: BAE’nin İlk Sanal Düğünü Yarın Olacak!” Tıklayarak okuyabilirsiniz.
Bulaşıcı mıdır?
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin paylaştığı bilgilere göre Monkeypox virüsünün doğal rezervuarı, yani bu virüsün esas olarak oluştuğu ve çoğaldığı organizmaların popülasyonu hala bilinmiyor. Öte yandan virüsün Afrika kemirgenlerinde ve insan olmayan primatlarda (maymun gibi) ve insanlara bulaşabildiği biliniyor.
Monkeypox virüsü, bir kişinin bir hayvan, insan veya malzeme ile temas etmesi sonucu virüsle temas etmiş kişidir. Virüs insan vücuduna deri, solunum yolu, göz, burun ve ağız yoluyla girebilir. Virüsün hayvandan insana bulaşması, ısırma, kaşıma, yabani hayvan etiyle temas, vücut sıvıları veya lezyon materyali ile doğrudan temas veya kontamine yatak takımı gibi lezyon materyali ile dolaylı temas yoluyla gerçekleşir.
- (Lezyon: Vücuttaki bazı hastalıkların neden olduğu doku.)
Virüsün insandan insana bulaşma yönteminin genellikle büyük solunum damlacıkları olduğu düşünülüyor. Diğer yöntemler, vücut sıvıları ve lezyon materyali ile dolaylı veya doğrudan teması içerir.
Maymun çiçeği virüsünün belirtileri nelerdir?
Maymun çiçeğinin kuluçka süresi 6-13 gündür. Bu süre de 5 ila 21 gün arasında değişebilir. Monkeypox enfeksiyonu hastalarda iki döneme ayrılır:
- Ateş, baş ağrısı, şişmiş lenf düğümleri, sırt ağrısı, kas ağrıları ve enerji invazyonu eksikliği belirtileri
- Ateşin başlamasından itibaren 1-3 gün içinde başlayan deri döküntüsü dönemi. Döküntü yüz, el ve ayaklarda daha yoğun olarak görülebilir. Döküntü, kaydedilen vakaların %95’inde yüzü ve %75’inde avuç içi ve ayak tabanlarını etkilemiştir. Ancak döküntü gözün ağız mukozasında, genital bölgede, kornea ve mukus zarında görülebilir.
Deri döküntüsü, düz tabanlı lezyonlara (maküller), hafif kabarık sert lezyonlara (papüller), berrak sıvı dolu lezyonlara (veziküller), sarımsı sıvı dolu lezyonlara (püstüller) ve kuruyup dökülen kabuklara dönüşür. Şiddetli vakalarda, lezyonlar derinin büyük bölümleri dökülene kadar birleşebilir. Maymun çiçeği virüsünün belirtileri genellikle 2 ila 4 hafta arasında görülebilmektedir.
Maymun çiçeği ölümcül müdür?
Maymun çiçeği virüsü vakalarında genel popülasyonda ölüm oranı %0 ile %11 arasında yer almaktadır. Küçük çocuklarda virüsün öldürücülüğü artabilir. Ayrıca, dünya çapında rutin çiçek aşısının sona ermesi nedeniyle, 40-50 yaşından küçük insanlar bu virüse daha duyarlı olabilir. Bu, insanların yaşadığı ülkeye bağlı olarak değişebilir.
Tedavisi var mı?
Maymun çiçeği için şu anda önerilen bir tedavi yoktur. Öte yandan, çiçek hastalığına karşı aşı, maymun hastalığını önlemeye yardımcı olabilir. birkaç gözlemsel çalışma ile kanıtlanmış yaklaşık% 85 etkili olduğu düşünülüyor. Bu nedenle çiçek aşısı olan kişiler bu hastalığı daha hafif atlatabilmektedir.
Ancak bugün, birinci nesil çiçek aşıları artık halka sunulmamaktadır. 2019’da çiçek hastalığı ve maymun çiçeğinin önlenmesi için daha yeni bir aşı bazlı aşı onaylandı. Bu aşı henüz halka yaygın olarak sunulmamıştır.
Kendinizi bu virüsten nasıl korursunuz?
- Virüsü barındırabilecek hayvanlarla temastan kaçının (maymun çiçeği olan bölgelerde hasta veya ölü hayvanlar dahil)
- Hasta bir hayvanla temas eden yatak takımı gibi herhangi bir malzeme veya nesneyle temastan kaçının.
- Enfekte hayvanlar ve insanlarla temastan sonra iyi el hijyeni uygulayın. Ellerinizi sabun ve suyla yıkayın veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanın.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Aşağıdaki yorumlar kısmından fikirlerinizi bizimle paylaşabilirsiniz.